ร้อนในคืออะไร

Chrysanthemum tea

ร้อนในเป็นปัญหาสุขภาพที่พบได้บ่อยในทุกช่วงวัย โดยมีลักษณะเป็นแผลเล็ก ๆ ภายในปาก ทำให้รู้สึกเจ็บแสบเมื่อรับประทานอาหารหรือดื่มน้ำ 

ถึงแม้จะไม่ใช่โรคร้ายแรง แต่ก็สร้างความรำคาญและลดคุณภาพชีวิตได้ สาเหตุของร้อนในมักเกี่ยวข้องกับระบบภูมิคุ้มกัน ความเครียด พฤติกรรมการรับประทานอาหาร และสุขอนามัยในช่องปาก ปัจจัยเหล่านี้อาจทำให้เยื่อบุช่องปากเกิดการระคายเคืองจนเกิดแผลขึ้น  

แม้ว่าร้อนในจะสามารถหายได้เองภายใน 7-14 วัน แต่ก็มีวิธีป้องกันและบรรเทาอาการที่ช่วยให้หายเร็วขึ้น เช่น การดูแลสุขอนามัยในช่องปาก รับประทานอาหารที่เหมาะสม และหลีกเลี่ยงปัจจัยเสี่ยงต่าง ๆ บทความนี้จะอธิบายถึงสาเหตุ อาการ วิธีป้องกัน และแนวทางการดูแลร้อนในอย่างละเอียด เพื่อให้คุณสามารถรับมือกับปัญหานี้ได้อย่างมีประสิทธิภาพ  


ร้อนในคืออะไร?  

ร้อนใน (Aphthous Ulcers หรือ Canker Sores) คือแผลในช่องปากที่มักเกิดขึ้นบริเวณด้านในของแก้ม ริมฝีปาก ลิ้น เหงือก หรือเพดานปาก มีลักษณะเป็นแผลตื้น ๆ รูปวงกลมหรือวงรี สีขาวหรือเหลือง มีขอบสีแดง อาการที่พบได้บ่อยคือ เจ็บแสบขณะรับประทานอาหาร ดื่มน้ำ หรือพูดคุย โดยทั่วไปแผลร้อนในจะหายได้เองภายใน 1-2 สัปดาห์  

ร้อนในเป็นโรคหรือไม่?  

ร้อนในไม่ใช่โรคติดต่อ และไม่ใช่โรคร้ายแรง แต่เป็นอาการที่เกิดขึ้นจากหลายปัจจัย ซึ่งบางครั้งอาจเกี่ยวข้องกับโรคบางชนิด เช่น  

  • โรคภูมิแพ้ตัวเอง (Autoimmune Diseases) เช่น โรคแพ้ภูมิตัวเอง (Lupus) หรือ โรคโครห์น (Crohn’s Disease)  
  • การติดเชื้อไวรัส เช่น ไวรัสเริม (Herpes Simplex Virus) อาจทำให้เกิดแผลในปากที่คล้ายร้อนใน  
  • การขาดวิตามินและแร่ธาตุ เช่น วิตามิน B12 ธาตุเหล็ก และกรดโฟลิก  
  • ภาวะเครียด และการพักผ่อนไม่เพียงพอ ส่งผลต่อระบบภูมิคุ้มกัน ทำให้เกิดแผลร้อนในบ่อยขึ้น  

สาเหตุของร้อนใน  

1. พฤติกรรมการกิน  
  • การรับประทานอาหารรสจัด เผ็ด หรือเปรี้ยวมาก  
  • การแพ้อาหารบางชนิด เช่น ถั่ว ช็อกโกแลต หรือผลิตภัณฑ์จากนม  
  • การขาดสารอาหาร เช่น ธาตุเหล็ก วิตามิน B12 และกรดโฟลิก  

2. ปัจจัยทางสุขภาพและพฤติกรรม  
  • การกัดริมฝีปากหรือกระแทนฟันปลอม  
  • การใช้แปรงสีฟันที่แข็งเกินไปหรือบ้วนปากด้วยน้ำยาที่มีแอลกอฮอล์  
  • การสูบบุหรี่หรือดื่มแอลกอฮอล์  

3. ปัจจัยทางร่างกายและอารมณ์  
  • ความเครียดและการพักผ่อนไม่เพียงพอ  
  • การเปลี่ยนแปลงของฮอร์โมน เช่น ในช่วงมีประจำเดือน  
  • ระบบภูมิคุ้มกันอ่อนแอ  

วิธีป้องกันร้อนใน  

1. ดูแลสุขอนามัยในช่องปาก  
  • แปรงฟันวันละ 2 ครั้งด้วยยาสีฟันที่ไม่มีสารโซเดียมลอริลซัลเฟต (SLS)  
  • ใช้ไหมขัดฟันเป็นประจำ  
  • หลีกเลี่ยงน้ำยาบ้วนปากที่มีแอลกอฮอล์  

2. ปรับพฤติกรรมการกิน  
  • รับประทานอาหารที่อุดมไปด้วยวิตามิน B12 ธาตุเหล็ก และกรดโฟลิก  
  • หลีกเลี่ยงอาหารที่กระตุ้นให้เกิดแผล เช่น อาหารเผ็ด เปรี้ยว หรือแข็งมาก  
  • ดื่มน้ำให้เพียงพอเพื่อรักษาความชุ่มชื้นในร่างกาย  

3. ลดความเครียดและพักผ่อนให้เพียงพอ  
  • ออกกำลังกายสม่ำเสมอเพื่อช่วยลดความเครียด  
  • นอนหลับให้เพียงพอวันละ 7-8 ชั่วโมง  
  • ฝึกเทคนิคการผ่อนคลาย เช่น การทำสมาธิหรือโยคะ  

วิธีดูแลเมื่อเป็นร้อนใน  

1. รักษาด้วยวิธีธรรมชาติ  
  • น้ำเกลือ: ผสมเกลือ 1 ช้อนชากับน้ำอุ่น 1 แก้ว และกลั้วปากวันละ 2-3 ครั้ง  
  • น้ำผึ้ง: ทาน้ำผึ้งบนแผลเพื่อช่วยลดการอักเสบและเร่งการสมานแผล  
  • ว่านหางจระเข้: ใช้เจลว่านหางจระเข้ทาบนแผลเพื่อลดการระคายเคือง  
  • น้ำมะพร้าว: กลั้วปากด้วยน้ำมะพร้าวเพื่อช่วยบรรเทาอาการ  

2. ใช้ยาเฉพาะจุด  
  • ยาทาที่มีส่วนผสมของสเตียรอยด์เพื่อลดอาการอักเสบ  
  • เจลบรรเทาอาการปวดที่มีส่วนผสมของลิโดเคน (Lidocaine)  
  • ยาต้านเชื้อรา (หากร้อนในเกิดจากเชื้อรา)  

3. เลี่ยงอาหารที่กระตุ้นอาการ  
  • หลีกเลี่ยงอาหารรสจัด เปรี้ยว เผ็ด หรือเค็ม  
  • หลีกเลี่ยงเครื่องดื่มร้อนและแอลกอฮอล์  

เมื่อไหร่ควรพบแพทย์?  

แม้ว่าร้อนในทั่วไปจะหายเองได้ แต่หากมีอาการต่อไปนี้ควรพบแพทย์  
  • แผลร้อนในไม่หายภายใน 3 สัปดาห์  
  • มีแผลขนาดใหญ่หรือเกิดขึ้นหลายจุดพร้อมกัน  
  • มีอาการปวดรุนแรงจนรับประทานอาหารไม่ได้  
  • มีไข้สูงหรือรู้สึกอ่อนเพลียผิดปกติ  

ยาจีน ยาทางเลือก

ยาจีนสามารถช่วยบรรเทาอาการร้อนในได้โดยการปรับสมดุลร่างกาย ลดความร้อนภายใน และเสริมการไหลเวียนของพลังงาน (ชี่) ตัวอย่างสมุนไพรจีนที่ใช้บรรเทาร้อนใน ได้แก่
  • เก๊กฮวย (菊花, Ju Hua) – ช่วยลดความร้อน แก้ร้อนใน และบำรุงตับ
  • จินหยินฮัว (金银花, Jin Yin Hua) – ดอกสายน้ำผึ้ง มีฤทธิ์ต้านการอักเสบ
  • เซียงฉา (香茶, Xiang Cha) – ชาเขียวหรือชาอู่หลง ช่วยขับร้อนออกจากร่างกาย
  • ไป๋เหอ (百合, Bai He) – บัวขาว ช่วยบำรุงปอด ลดร้อนใน และเพิ่มความชุ่มชื้น
  • ชะเอมเทศ (甘草, Gan Cao) – ลดการอักเสบและช่วยสมานแผลในช่องปาก

สามารถนำสมุนไพรเหล่านี้มาต้มดื่ม หรือใช้ร่วมกับยาจีนอื่น ๆ ตามหลักแพทย์แผนจีน เพื่อช่วยฟื้นฟูสมดุลร่างกาย อีกหนึ่งทางเลือกในการรักษา ร้อนใน แผลในปาก ได้เป็นอย่างดี

บทสรุป  ร้อนในเป็นปัญหาสุขภาพช่องปากที่พบได้บ่อย แต่สามารถป้องกันและดูแลได้ด้วยวิธีง่าย ๆ เช่น การรักษาสุขอนามัยในช่องปาก รับประทานอาหารที่เหมาะสม และหลีกเลี่ยงปัจจัยเสี่ยง หากดูแลตนเองอย่างเหมาะสม ร้อนในจะหายเร็วขึ้นและลดโอกาสเกิดซ้ำได้ อย่างไรก็ตาม หากมีอาการผิดปกติควรปรึกษาแพทย์เพื่อวินิจฉัยและรับการรักษาที่เหมาะสม

0 ความคิดเห็น