สาเหตุฟันผุ รู้ก่อน ป้องกันได้

Dental cleaning tools

ฟันเป็นอวัยวะสำคัญที่ช่วยในการบดเคี้ยวอาหาร ทำให้ย่อยง่ายขึ้น และยังมีบทบาทในการออกเสียงและเสริมสร้างบุคลิกภาพ การดูแลสุขภาพฟันและเหงือกอย่างถูกต้องเป็นสิ่งจำเป็น 

เหตุผลเพราะหากละเลย อาจนำไปสู่ปัญหาฟันผุ เหงือกอักเสบ หรือโรคร้ายแรงอื่น ๆ หลายคนสงสัยว่าจำเป็นต้องแปรงฟันทุกครั้งหลังอาหารหรือไม่ คำตอบคือ แม้การแปรงฟันหลังอาหารทันทีอาจช่วยลดคราบพลัค 

แต่หากรับประทานอาหารที่เป็นกรด ควรรอประมาณ 30 นาทีเพื่อลดผลกระทบต่อเคลือบฟัน นอกจากนี้ การเลือกยาสีฟันที่มีฟลูออไรด์ช่วยป้องกันฟันผุได้เป็นอย่างดี การใช้ไหมขัดฟันและน้ำยาบ้วนปากเสริมการดูแลก็สำคัญไม่แพ้กัน เพื่อให้ฟันแข็งแรงและเหงือกสุขภาพดี ควรเข้าพบทันตแพทย์อย่างสม่ำเสมอ  

ฟันคืออะไร และมีความสำคัญอย่างไร?  

ฟันเป็นอวัยวะที่ประกอบด้วยเนื้อเยื่อแข็ง มีหน้าที่หลักในการบดเคี้ยวอาหาร ช่วยให้ระบบย่อยอาหารทำงานได้ดีขึ้น รวมถึงมีผลต่อการพูดและบุคลิกภาพ ฟันที่แข็งแรงช่วยเสริมสร้างความมั่นใจและลดปัญหาสุขภาพช่องปาก  

ฟันผุเกิดจากอะไร?  

ฟันผุเกิดจาก การสะสมของแบคทีเรียและกรด ที่ทำลายเคลือบฟันอย่างต่อเนื่อง จนเกิดรูหรือโพรงในฟัน ซึ่งมีสาเหตุหลักดังนี้  

  1. การสะสมของคราบพลัค (Plaque)
    คราบพลัคเป็นฟิล์มบาง ๆ ของแบคทีเรียที่เกาะบนผิวฟัน ถ้าทำความสะอาดไม่ดี คราบนี้จะสะสมและเปลี่ยนแป้งหรือน้ำตาลจากอาหารเป็นกรด ซึ่งเป็นตัวการสำคัญในการทำลายฟัน  

  2. การบริโภคอาหารที่มีน้ำตาลและแป้งสูง 
    อาหารและเครื่องดื่มที่มีน้ำตาลสูง เช่น ขนมหวาน น้ำอัดลม หรืออาหารที่มีแป้งมาก จะถูกแบคทีเรียในช่องปากเปลี่ยนเป็นกรด กรดนี้จะทำลายแร่ธาตุในเคลือบฟัน ทำให้ฟันอ่อนแอและผุได้ง่าย  

  3. การแปรงฟันไม่สะอาดหรือไม่ถูกวิธี 
    หากแปรงฟันไม่สะอาด คราบพลัคและเศษอาหารจะตกค้างอยู่ตามซอกฟัน ซึ่งเป็นจุดสะสมของแบคทีเรียและเป็นจุดเริ่มต้นของฟันผุ  

  4. น้ำลายน้อย (ปากแห้ง) 
    น้ำลายช่วยชะล้างเศษอาหารและแบคทีเรีย อีกทั้งยังมีแร่ธาตุที่ช่วยคืนแร่ธาตุให้ฟัน (Remineralization) หากน้ำลายน้อย เช่น จากการดื่มแอลกอฮอล์ สูบบุหรี่ หรือใช้ยาบางชนิด จะเพิ่มโอกาสเกิดฟันผุ  

  5. การละเลยการเข้าพบทันตแพทย์
    หากไม่ตรวจฟันเป็นประจำ ฟันผุในระยะแรกอาจไม่ถูกตรวจพบและปล่อยให้ลุกลามจนกลายเป็นปัญหาใหญ่ที่รักษายากขึ้น  

การป้องกันฟันผุที่ดีที่สุด คือการดูแลสุขภาพช่องปากให้ดี ลดการบริโภคน้ำตาล แปรงฟันอย่างถูกต้อง และเข้าพบทันตแพทย์เป็นประจำ

5 วิธีป้องกันฟันผุ  

  1. แปรงฟันให้ถูกวิธี
    ควรแปรงฟันวันละ 2 ครั้ง เช้าและก่อนนอน โดยใช้แปรงขนนุ่มและยาสีฟันที่มีฟลูออไรด์  

  2. ใช้ไหมขัดฟัน
    ช่วยกำจัดเศษอาหารและคราบแบคทีเรียระหว่างซอกฟัน  

  3. ลดอาหารหวานและเครื่องดื่มที่มีน้ำตาล
    ลดการสะสมของแบคทีเรียที่ทำให้เกิดฟันผุ  

  4. ดื่มน้ำให้เพียงพอ
    ช่วยลดการสะสมของกรดในช่องปาก  

  5. เข้าพบทันตแพทย์ทุก 6 เดือน
    เพื่อตรวจสุขภาพฟันและขูดหินปูน  


อุปกรณ์ทำความสะอาดฟัน

ลำดับ อุปกรณ์ ประเภท รายละเอียด
1 แปรงสีฟัน ธรรมดา, ไฟฟ้า ขจัดคราบพลัคและเศษอาหาร มีหลายขนาดและความนุ่ม
2 ยาสีฟัน ฟันผุ, ฟันขาว, เหงือกอักเสบ มีฟลูออไรด์ช่วยป้องกันฟันผุและลดคราบหินปูน
3 ไหมขัดฟัน เส้นปกติ, เคลือบแว็กซ์, แบบก้าน ทำความสะอาดซอกฟันที่แปรงเข้าไม่ถึง
4 น้ำยาบ้วนปาก ฆ่าเชื้อ, ป้องกันฟันผุ, ลดกลิ่นปาก ช่วยลดแบคทีเรียและเสริมการทำงานของแปรงสีฟัน
5 ที่ทำความสะอาดลิ้น แปรง, ที่ขูดลิ้น ขจัดแบคทีเรียและคราบพลัคบนลิ้น ลดกลิ่นปาก
6 แปรงซอกฟัน ทรงกรวย, ทรงกระบอก เหมาะสำหรับคนที่มีฟันห่างหรือจัดฟัน
7 ไม้จิ้มฟัน ไม้, พลาสติก, พร้อมไหมขัดฟัน ใช้กำจัดเศษอาหารระหว่างฟัน ควรใช้อย่างระมัดระวัง
8 ฟลอสเซอร์ไฟฟ้า เครื่องฉีดน้ำ ใช้แรงดันน้ำทำความสะอาดฟัน เหมาะกับคนจัดฟัน
9 สเปรย์ระงับกลิ่นปาก เจล, สเปรย์ ลดกลิ่นปากชั่วคราวและให้ความสดชื่น
10 ผงขัดฟัน สมุนไพร, ฟลูออไรด์ ช่วยขจัดคราบฟันและเสริมการทำงานของแปรงสีฟัน

การเลือกยาสีฟันที่เหมาะสม  

ควรเลือกยาสีฟันที่มี ฟลูออไรด์ เป็นส่วนประกอบหลัก เพราะช่วยเสริมสร้างเคลือบฟันและป้องกันฟันผุ หากมีปัญหาเหงือกอักเสบ ควรเลือกยาสีฟันที่ช่วยลดการสะสมของแบคทีเรีย  

การดูแลสุขภาพช่องปากไม่ใช่เรื่องยาก หากปฏิบัติอย่างสม่ำเสมอ จะช่วยให้ฟันและเหงือกแข็งแรง ปราศจากปัญหาฟันผุและโรคเหงือก

0 ความคิดเห็น